Mô phỏng nguồn phát của một sự kiện bùng phát sóng vô tuyến nhanh từ thiên hà xa xôi vượt qua 8 tỉ năm ánh sáng đến trái đất
ESO
Hiện tượng bùng phát sóng vô tuyến nhanh (FRB) là những đợt bùng phát sóng vô tuyến trong khoảng thời gian cực ngắn ở cường độ mãnh liệt với nguồn gốc chưa rõ từ vũ trụ.
FRB đầu tiên được phát hiện năm 2007, và kể từ đó hàng trăm luồng ánh sáng dạng này đã được các nhà thiên văn học ghi nhận đến từ khắp vũ trụ.
Theo báo cáo mới đăng trên chuyên san Science, sự kiện sóng ngắn vừa phá kỷ lục được đặt tên FRB 20220610A. Dù chỉ diễn ra trong khoảnh khắc chưa đến 1 phần ngàn giây (0,001 giây), chùm ánh sáng này phóng thích năng lượng tương đương hơn 30 năm hoạt động không ngừng nghỉ của mặt trời chúng ta.
Nhiều FRB "chạm" đến trái đất trong thời gian siêu ngắn, dài nhất là vài phần ngàn giây trước khi biến mất, khiến giới chuyên gia gặp nhiều khó khăn trong quá trình phát hiện và nghiên cứu chúng.
Một số mạng lưới kính viễn vọng vô tuyến đang tiếp sức cho các nhà thiên văn học nghiên cứu hiện tượng này, trong đó có ASKAP ở Wajarri Yamaji thuộc bang Tây Úc (Úc).
"Nhờ vào hệ thống các đĩa vô tuyến của ASKAP, chúng tôi có thể xác định vị trí xuất phát của FRB 20220610A sau khi phát hiện nó vào tháng 6.2022", Đài CNN dẫn lời đồng tác giả Stuart Ryder của Đại học Macquarie (Úc). Kế đến, nhóm của ông sử dụng Kính viễn vọng cực lớn của Đài thiên văn Nam Âu ở Chile để tìm kiếm nguồn phát.
Kết quả cho thấy FRB 20220610A vượt qua quãng đường xa nhất và lâu nhất so với bất kỳ nguồn FRB nào khác, và nhiều khả năng bắt nguồn từ một nhóm nhỏ các thiên hà đang hợp nhất.
Các nhà khoa học cho rằng FRB có lẽ là phương pháp độc nhất vô nhị để có thể "cân được" trọng lượng của vũ trụ. Theo đó, các FRB có thể dùng để đo đạc vật chất giữa các thiên hà, vốn là số liệu trước nay chưa thể biết được.